📘 คู่มือ HR ฉบับสมบูรณ์ (Full HR Handbook)
Human Resources Management & Development Guidelines
สารบัญ (Table of Contents)
- บทนำ / วิสัยทัศน์การบริหารทรัพยากรบุคคล
- โครงสร้างบทบาท HRM / HRD
- นโยบายบุคลากรหลักขององค์กร
- การสรรหาและคัดเลือก (Recruitment & Selection)
- การบริหารค่าจ้างและสวัสดิการ (Compensation & Benefits)
- ระบบเงินเดือน (Payroll Management)
- งานแรงงานสัมพันธ์และกฎระเบียบ (Employee Relations)
- งานธุรการบุคคล (HR Administration)
- กฎหมายแรงงานและข้อปฏิบัติ (Legal Compliance)
- การพัฒนาและฝึกอบรม (Training & Development)
- การบริหารผลงาน (Performance Management)
- การพัฒนาอาชีพและผู้มีศักยภาพสูง (Career & Talent Development)
- การพัฒนาองค์กร (Organizational Development)
- HR Strategy & Workforce Planning
- HR Data, Analytics & Reporting
- HR Technology / HRIS
- แนวทางการพนักงานเข้า-ออกงาน (Onboarding / Offboarding)
- แบบฟอร์มต่างๆ ที่ใช้ในงาน HR (Templates)
1. บทนำ (Introduction)
คู่มือฉบับนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นมาตรฐานด้าน การบริหารและพัฒนาทรัพยากรบุคคล ภายในองค์กร ให้พนักงานทุกระดับปฏิบัติงานได้อย่างสอดคล้อง โปร่งใส และเป็นระบบ
วิสัยทัศน์ HR (HR Vision)
“บริหารคนด้วยระบบ พัฒนาคนด้วยคุณภาพ และขับเคลื่อนองค์กรด้วยประสิทธิภาพ”
พันธกิจ HR (HR Mission)
- พัฒนาคนให้เติบโตสอดคล้องเป้าธุรกิจ
- สร้างระบบบริหารบุคลากรที่โปร่งใสและเป็นธรรม
- ส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กรที่เป็นมิตรต่อการทำงาน
- นำเทคโนโลยีมาเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน
2. โครงสร้างบทบาท HRM / HRD
HRM – Human Resource Management (บริหารงานบุคคล)
- วางแผนกำลังคน
- สรรหาและคัดเลือก
- ค่าจ้างและสวัสดิการ
- แรงงานสัมพันธ์
- กฎหมายแรงงาน
- Payroll
- ข้อมูลพนักงาน
- การเข้า-ออกงาน
HRD – Human Resource Development (พัฒนาทรัพยากรบุคคล)
- Training & TNA
- Performance / KPIs / OKRs
- Competency Development
- Career Path / IDP
- Talent / Succession Planning
- OD / Culture / Engagement
3. นโยบายบุคลากรหลัก (Core HR Policies)
3.1 นโยบายด้านการจ้างงาน
- การจ้างงานตามสัญญา / ชั่วคราว / รายวัน / Outsource
- เงื่อนไขการทดลองงาน
- การต่อสัญญาจ้าง
3.2 นโยบายเวลาทำงาน
- เวลาทำงานปกติ
- OT / ค่ากะ / เบี้ยเลี้ยง
- การลางาน (ลากิจ ลาป่วย ลาพักร้อน ลาคลอด)
- การขออนุญาตทำงานนอกสถานที่
3.3 นโยบายความปลอดภัย
- PPE
- อาชีวอนามัย
- รายงานอุบัติเหตุ
3.4 นโยบายความประพฤติ/วินัย
- จรรยาบรรณพนักงาน
- การลงโทษทางวินัย
- การตั้งคณะกรรมการสอบสวน
4. การสรรหาและคัดเลือก (Recruitment & Selection)
4.1 Manpower Planning
- อัตรากำลังประจำปี
- การขอเพิ่มตำแหน่งใหม่ (Requisition Form)
4.2 Job Description (JD) มาตรฐาน
- หน้าที่หลัก
- คุณสมบัติ
- ระดับทักษะ / Competency
4.3 Recruitment Process
- รับคำขออัตรากำลัง
- เปิดรับสมัคร
- คัดกรอง Resume
- สัมภาษณ์รอบ 1 / รอบ 2
- แบบทดสอบ
- เสนอเงินเดือน
- ตรวจสอบประวัติ
- ทำสัญญาจ้าง
- Onboarding
5. Compensation & Benefits
5.1 โครงสร้างค่าจ้าง
- Salary Range
- Pay Grade
- การปรับเงินเดือนประจำปี
5.2 Benefits
- ประกันสังคม
- ประกันกลุ่ม
- กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ
- เบี้ยเลี้ยง / ค่าเดินทาง
- สวัสดิการครอบครัว
- เงินช่วยเหลือต่างๆ
5.3 เงินพิเศษ
- โบนัส
- Incentive
- Commission
6. Payroll Management
6.1 Attendance
- การบันทึกเวลา
- การอนุมัติเวลาทำงาน
6.2 ขั้นตอนการคำนวณเงินเดือน
- ค่าจ้าง
- OT
- หักขาดงาน / มาสาย
- ภาษีหัก ณ ที่จ่าย
- ประกันสังคม
6.3 เอกสารที่ต้องใช้
- Payslip
- Salary Report
- การเก็บข้อมูลย้อนหลัง
7. Employee Relations
7.1 วินัยและการลงโทษ
- ตักเตือน
- ภาคทัณฑ์
- พักงาน
- เลิกจ้างด้วยเหตุผล
7.2 Internal Communications
- การสื่อสารภายใน
- บอร์ดประกาศ
- กิจกรรมพนักงาน
7.3 Engagement
- Survey ประจำปี
- กิจกรรมสร้างทีม
- ระบบข้อเสนอแนะ (Suggestion Box)
8. HR Administration
8.1 Document Management
- สัญญาจ้าง
- แฟ้มประวัติพนักงาน
- การเก็บเอกสารออนไลน์ (e-Document)
8.2 HR Reports
- Headcount
- Turnover
- Absence Rate
9. Legal Compliance
- พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน
- พ.ร.บ.แรงงานสัมพันธ์
- พ.ร.บ.ประกันสังคม
- การเลิกจ้างเป็นธรรม
- คดีแรงงาน
10. Training & Development
10.1 Training Need Analysis (TNA)
- วิเคราะห์ทักษะ
- วิเคราะห์ช่องว่าง Competency Gap
10.2 Annual Training Plan
- การจัดทำงบประมาณ
- แผนรายปีแบบ In-House / Public
10.3 Training Execution
- อบรมภายใน
- อบรมภายนอก
10.4 Evaluation
- แบบประเมินก่อนและหลังอบรม
- Kirkpatrick LV1–4
11. Performance Management
11.1 ระบบประเมินผล
- KPIs
- OKRs
- 360 Assessment
- Competency Evaluation
11.2 ผลการประเมินเชื่อมโยงอะไรบ้าง
- ปรับเงินเดือน
- โบนัส
- IDP
- Talent Pool
12. Career & Talent Development
12.1 Career Pathing
- สายงานผู้เชี่ยวชาญ
- สายงานบริหาร
12.2 Individual Development Plan (IDP)
- ความรู้
- ทักษะ
- ประสบการณ์
12.3 Talent Management
- High-Potential (HiPO) Identification
- Succession Planning
13. Organizational Development (OD)
13.1 Culture Development
- Core Values
- Behavior Indicators
13.2 Process Improvement
- Workflow Optimization
- Lean / Kaizen
13.3 Change Management
- People Readiness
- Communication Plan
13.4 Engagement Strategy
14. HR Strategy & Workforce Planning
- HR Strategy Alignment กับเป้าธุรกิจ
- Workforce Analysis
- Organization Structure Review
- Strategic Positions Management
15. HR Data & Analytics
- HR Dashboard
- Attrition Analysis
- Productivity Ratio
- Cost per Hire
- Training ROI
16. HR Technology / HRIS
- HRM System
- Payroll System
- Time Attendance System
- Learning Management System
- Performance System
- Employee Self-Service (ESS)
- e-Workflow
17. Onboarding / Offboarding
Onboarding
- Orientation
- Probation Evaluation
- Buddy Program
Offboarding
- Exit Interview
- Clearance
- จ่ายเงินชดเชย
- การคืนทรัพย์สิน
- รายงานเหตุผลลาออก
18. แบบฟอร์ม HR (Templates)
รวมรายการฟอร์มมาตรฐาน:
- ฟอร์มขออัตรากำลัง
- แบบฟอร์มสัมภาษณ์
- ฟอร์มอนุมัติ OT
- ฟอร์มลางาน
- ฟอร์มคำเตือน
- ฟอร์มประเมินผลงาน
- ฟอร์ม IDP
- Exit Interview Form